Bağımlılık Terapisi Nedir?
Bağımlılık vücudumuza dışarıdan alkol veya madde almak şeklinde bilinmesine rağmen kumar, alışveriş, internet, yemek, cinsellik gibi davranışsal bağımlılıklarda vardır. Bağımlılık türünden bağımsız olarak kronik ve biyolojik bir hastalık olduğu için tedavi ve terapi desteği ile hastalık anlaşılabilir ve yönetme becerileri geliştirilebilir. Bağımlılık terapisti bu hastalığın üstesinden gelinmesinde önemli rol oynamaktadır.
Bağımlılık yaygın bir hastalık olmanın yanında tekrarlama oranı da yüksektir. Bağımlılığın yarattığı fiziksel, psikolojik ve sosyal sorunları ortadan kaldırmak tedavide ilk adım iken tekrar kullanmamayı başarmak ikinci ve diğer önemli adımdır.
Bağımlılık terapisinde temel hedef kişinin bağımlılık yapıcı maddelerden ve davranışlardan kaçınmasını sağlamaktır. Bu danışmanlık hizmeti kişinin problemi ve problemine ilişkin düşünce hatalarının farkına varmasını sağlamak ile başlar. Daha sonra kişinin problem geliştirdiği madde veya davranıştan yoksun kalmasını başarması ve yaşamı boyunca bunu sürdürmesi için psikososyal destek almasına teşvik edilmektedir.
Terapi sürecinin başarısı tedavi gören kişinin “istekli” oluşu ile doğru orantılıdır. Ailenin sağlıklı desteği ve tedavi ekibi ile koordinasyonu da sürecin diğer önemli bileşenleridir.
Bağımlılık terapisti genel olarak neler yapar;
• Bağımlılık terapistinin ilk görevi kendisine başvuran kişinin hastalığını nasıl değerlendirdiğini ve bundan sonraki süreci nasıl yapılandırmak istediğini anlamaktır.
• Kişinin hedefleri terapist aracılığıyla ekip tarafından değerlendirilir ve bilimsel gerçekliklerle ortaklaştırılarak ulaşması için ortak hareket edilir.
• Karşılıklı güven ilişkisi önemlidir. Danışanlar yaşadıklarından dolayı korkabilir, öfkeli, şaşkın veya depresif olabilirler ve terapistler duygu yelpazesini sakin ve profesyonel bir şekilde yönetmelidirler.
• Bireysel terapiler ile her hasta için spesifik konular tam olarak anlaşılmaya çalışılırken, grup oturumlarında ise bağımlılık ile ilgili genel konular değerlendirilir.
• Grup oturumları, bağımlılıktan dolayı hissedilen izolasyonu ve utancı azaltmak ve hastaların günlük yaşantılarındaki destek ağlarını arttırmak açısından önemlidir. Grup üyeleri tarafından paylaşılan yaşantısal deneyimler etkileşimsel olarak nüks önlemeyi ve iyileşmeyi sürdürmeyi sağlamaktadır.
• Bağımlılık tedavisi uzun süren ve devam eden bir süreç olabilir. Bireyin karşılaştıkları özel zorluklar iyileşmenin farklı evrelerinde farklı olabilir.
• Değişime olma durumu ve motivasyonu değerlendirilir, gerekli destek verilir.
• Bağımlılıkla birlikte gelişen hastalık (depresyon, kaygı bozuklukları vs.) veya durumların (travma, cinsel sorunlar vs.) iyileştirilmesi veya gerekli yönlendirilme yapılması gereklidir.
• Kişinin bağımlılığını tanımasına yardımcı olma
• Bağımlılığı ve bağımlılıktan kurtulma yöntemlerini öğretme
• Kişiyi motive ve teşvik etme
• Kişinin madde kullanımını tahlil yaparak izleme ve nükslerini takip etme
• Kişi madde kullanmayı sürdürüyorsa zarar azaltmayı öğretme
• Kendi kendine yardım gruplarına katılmasına teşvik etme
• Destek ağı kurup kişinin destek almasını sağlamak
Bağımlılık terapisti;
Empati yaparak danışanlarının neler hissettiğini anlamaya çalışır,
Yargılamaz çünkü danışanın ne yaptığından bağımsız olarak koşulsuz yardım etmek ister,
İyi dinleme becerisine sahiptir çünkü danışanın ne söylediği onun için önemlidir,
Analitik becerilere sahiptir çünkü gözlem ve analiz yaparak davranışlara anlamaya çalışır,
Planlama ve koordinasyon yapar çünkü bir ekip ile çalışır ve planları gerçekleştirir,
Ekip ile çalışır çünkü bu hastalıkla baş edebilmek için ruh sağlığı ekibi birlikte çalışmalıdır.
Moodist Bağımlılık Merkezinde Bağımlılık Terapisti;
Yatarak tedavi sürecinde danışana tedavi motivasyonu sağlamak, detoksifikasyon (arınma) aşamasının atlatmasına yardımcı olur,
Serviste grup oturumları ile bağımlılığı anlama ve grup etkileşimlerinden hastalığı yönetmeyi öğrenmeyi sağlar,
Bireysel görüşmeler ile danışan biyolojik, psikolojik ve sosyal açıdan değerlendirilir. Bağımlılığı öğrenme, riskli durumları tanıma, nüksleri önleme ve başetme becerilerini geliştirme yolculuğu adını verdiğimiz kişisel iyileşme programına başlanır. Yolculuk taburculuk sonrası da devam edecektir.
Bağımlılıkla mücadelede önemli bir bileşen olan aile ile bireysel olarak görüşmeler yapılır ve bu yolculukta üzerlerine düşen sorumluluk paylaşılır. Gerekli psikososyal destek sağlanır. Aile grup oturumlarında ise ailenin bağımlılık hakkında bilinçlenmesi sağlanır.
Taburculuk sonrası tedavi ve terapi takibinin planlaması yapılır.
Ayaktan grup terapileri ve kendi kendine yardım gruplarına katılım desteklenir.
Danışan ve aile ile sürekli iletişimde olunur.